Thứ Ba, 14 tháng 4, 2009

Lan man nghĩ về tính sáng tạo

Mỗi khi thấy một áp phích phim mới ở Parkson, thấy tựa thú vị là mình nhảy lên web coi giới thiệu phim. Mới đây thấy phim của Jim Carrey "Yes Man", mới đọc tựa là mình lại giật cả mình, chạy về search thì quả là đúng như nội dung mình đóan. Giật mình vì ý tưởng bộ phim, chuyện gì sẽ xảy ra nếu một người trước mọi tình huống đều "Yes", hứa hẹn một phim cực kỳ thú vị. Không phải fan của Jim Carrey nên mình không hào hứng xem phim Jim, nhưng ý tưởng phim chắc mình sẽ đi tìm xem.

Bỏ qua cái hay, dở của bộ phim, nói về ý tưởng phim, nói ra mang tiếng vọng ngoại, quả là mình lúc nào cũng ngã nón , phục sát đất các phim Mỹ, các ý tưởng phim của họ, có thể phim có nhiều đọan làm quá hay chưa đến hay chứa sạn nhưng ý tưởng của họ thì cực kỳ. Chẳng hạn mới đây là phim "Click" nè, chuyện gì sẽ xảy ra nếu một người có remote control cuộc đời mình, phim quá đã, hay ý tưởng phim "Butterfly effect" cũng vậy ... nếu kể ra kể mấy ngày không hết :) - Xem phim người, thấy ý tưởng người , thấy họ cực kỳ sáng tạo. Ngẫm lại ở một xứ tối ngày ra rả "dân tộc ta thông minh sáng tạo" - nghĩ phải xem lại. Người ta có thể đổ lỗi cho kinh phí khi làm phim chưa tới nhưng không thể đổ lỗi khi nhìn vào phim không thấy một ý tưởng gì mới hay thú vị gì hết. Xem phim mà chưa xem hết đã biết kết cục phim, ý tưởng sáo mòn củ rích , thậm chí phim kinh dị ma quái, xem qua mà biết luôn kết cục lý do - thì biết sáng tạo ở đâu rồi. Người ta có thể gạt những người chưa từng xem nhiều phim nhưng không thể gạt những người có kinh nghiệm xem phim cũng như chính bản thân họ.

Nói về ý tưởng, tính sáng tạo, cứ ra rả là dân tộc "thông minh, sáng tạo" nhưng ngẫm lại cách quan niệm thì quả không phải vậy, nên hiệu quả thực tế không có. Nói chuyện học hành ra , là mọi người cứ giả vờ than thở nhưng thật ra cực kỳ tự hào và để được gán mác thông minh khi nói "hồi nhỏ tôi dốt văn lắm, không biết làm văn, văn điểm thấp lắm" nhưng "tóan thì giỏi lắm ...." để rồi các thế hệ con cái, đều đầu tư "tóan lý hóa .." mà bỏ bê "văn sử địa .."

Bản thân cũng dân chuyên tóan bởi ảnh hưởng quan niệm đó. Càng lớn mình mới nhận ra quan niệm này cực kỳ ấu trĩ và xin lỗi mang đầy tính thiếu hiểu biết.

Thử hỏi bao nhiêu dân dốt văn sử địa, khi ra đời, làm việc phải chật vật thế nào để thành công. Viết một bản báo cáo, nói cao siêu chút để viết chuyên đề , mà tiếng anh là tutorial, viết đề tài, việc thường làm như cơm bữa trong các ngành khoa học tự nhiên, ngòai chạy đôn đáo cắt dán ý tưởng khắp nơi, có nghĩ ra được và viết được ý nào là của mình ra hồn đâu. Rồi khi cần làm slide đèn chiếu trình bày, hùng biện bằng tiếng việt còn ngắc ngứ , câu cú nói chả ra sao thì nói gì đến tiếng anh. Bản thân thực tế chứng kiến tại một công ty phần mềm nổi tiếng, các nhân viên tốt nghiệp cũng trường đại học nổi tiếng trong nước , thế mà ngồi nghe họ lên thuyết trình bài nghiên cứu, cực kỳ thất vọng , ngỡ ngàng với trình độ gọi là kỹ sư đó. Thế mới biết dốt văn sử địa tai hại ra sao chưa nói đến chuyện to tát là sáng tạo nữa. Chưa kể nếu thiếu hiểu biết sử địa ...làm sao có thể có hiểu biết cái nhìn bao quát mọi khía cạnh được, mà kiến thức địa lý, lịch sử thì cực kỳ quan trọng trong cuộc sống hàng ngày ảnh hưởng mọi ngành nghề mà hiếm người nhận ra.

Sao không ai nghĩ viết bài văn, câu chuyện với nhiều ý hay mới là sáng tạo thông minh. Những người giỏi văn sử địa đó mới thực sự là những người thông minh, sáng tạo những người có khả năng thay đổi xã hội thay vì cứ quan niệm tụi nghệ sĩ văn chương mơ màng không thực tế, đi mây về gió, hèn chi mà xây cầu cống, qui họach thành phố mà không hiểu lịch sử địa lý vùng đất nên xây thì sụt lún , nơi thóat nước cho thành phố thì qui họach thành thành khu dân cư cao cấp để rồi cả thành phố giờ cứ mưa xuống thì thành sông , lội nước còn hơn thôn quê. Thật đáng buồn. Khác với ta, xứ người hay bắt học sinh viết đề tài bắt viết văn đủ thể lọai để rèn lý luận, ý tưởng . Còn xứ mình ngày càng thụt lùi từ thời bản thân mình thi văn là chỉ viết một bài văn, còn giờ thi văn là thi ngữ pháp, thi hỏi một đống câu hỏi nhảm nhí, chỉ viết văn một phần nhằm cứu điểm cho các học sinh được cho là thông minh nhưng dốt văn.

Thử nghĩ cặm cụi làm tóan hì hục giỏi hàm số tích phân đạo hàm .. đến nay mấy ngành nghề còn dùng trong cuộc sống hàng ngày,ai còn làm các phép cao cấp đó nữa. Vậy mà mọi người cứ hì hục đố nhau, ngồi giải , thi nhau giải tóan, sao không nghĩ trong văn chương nghệ thuật cũng có tính logic của nó. nếu cần rèn tính logic. Khoe dân tộc thông minh đi thi tóan quốc tế tòan giải cao, thế ai nghĩ sau những cuộc thi đó những người thông minh đó đã đóng góp gì cho xã hội.

Bởi vậy ở ta với suy nghĩ vậy nên ý tưởng càng cạn kiệt. Thật phí phạm.

Nói đến ý tưởng mình phải cực kỳ cảm ơn thầy Jun Nguyen, đã giúp mình hiểu thế nào là brainstorming ... 6 thinking hats, một môn mình cực kỳ ngạc nhiên ở thế giới người ta đã đưa vào trường dạy thiếu nhi từ lâu vậy mà ở ta không thèm đưa vào dạy ở ngay mọi trường đại học, chứ không chỉ được tiếp xúc ở trường dạy nghệ thuật . Mình may mắn được học dù muộn còn hơn không mới ngậm ngùi thấy đã phải bỏ bao suy nghĩ, công sức khi làm việc tron gkhi nếu được học brainstorming sớm thì hiệu quả không biết đến đâu nữa. Thôi dù muộn hơn không. Thế mới ngậm ngùi cho biết bao kỹ sư bác sĩ nghệ sĩ còn biết bao lĩnh vực nữa ... đã bỏ lỡ bao nhiêu ý tưởng, sức sáng tạo, thiển nghĩ chỉ cần thay đổi quan niệm thì xã hội sẽ khác biết bao, thay vì cứ ngồi an ủi vỗ ngực "dân tộc ta cần cù thông minh sáng tạo".

Người Mỹ, Đức, Nhật ... không được cho là thông minh vỗ ngực là sáng tạo, nhưng thử nhìn xã hội và sản phẩm họ làm ra mà xem, khó mà chê được, khó mà không dùng còn ta cứ cho mình là thông minh là sáng tạo nhưng có làm ra sản phẩm nào ra hồn nói chi tầm cỡ thế giới, trong trường học có thể ta đi học giỏi hơn họ cao điểm hơn vì ta cần cù chăm chỉ chịu khó hơn nhưng thử hỏi khi ra trường, ra xã hội, ai thành công hơn, ai đóng góp cho đất nước hơn. cái đó phải ngẫm lại mới được. Chứ bản thân nghe ca bài dân tộc ta thông minh sáng tạo nghe mà thấy mắc cỡ, ngượng lắm.

Thì thôi xã hội chưa chịu thay đổi quan niệm, thì ta thay đổi cho con , cho cháu ta trước vậy. Chứ biết mà còn theo vậy thì tội lắm thay.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét